Schattenblick →INFOPOOL →UNTERHALTUNG → LESELAMPE

PLATTDÜÜTSCH/060: Dat Holt, ut dat Respektslüüd schnitzt sünd... (SB)


Artikellogo

Dat Holt, ut dat Respektslüüd schnitzt sünd...

"Du, Opa", lütt Hein sitt op Sofa, vör sick een dickn Stoopl vun Kinnerradels. "Du, Opa, vertell mi doch mol, woropp een sitt, mit veer Bookstoobn."

"Mors!"

"Hmmm, dat kummt hin." Mit flinke Fingers droog he dat Woord in.

"Un denn kunn viellich ... een Mann vun'e Koh een Oss ween?"

"Nää, wull ehr de Bull."

Opa harr sick dat mit'n Tass Koffi un'n Zigarr kommodi mookt. Vör em legg dat Blatt, un he versöök dorin to lesn, ober Hein harr jümmers noch een un noch een Froog. Gedulli anter Opa, harr he doch sülm soveel vör Radels aller Oort övri. Em düch meis, dat mutt de Jung vun em arvt hemm.

Ober nu harr Hein nogg vun sien eegen Dingers, he hangel sick vun sien Stohl rünner - un schwupp, weer he op Opa sien Schoß un kiek niescheri, wat dat dor so givv. Veel Billers geev dat je nich, ober denn harr he endli wat funn: Dat Krüüzwortradel för de Grooten. Sien eegen weern em wull to licht ween.

"Kiek mol, Opa, dor sünd noch 'n poor Wöör frie!" sech'e un bookstabeer glieks, wat dor so stunn.

No 'n landwirtschaftli Gerät ward froog. "Egge" röppt Hein. Glieks weer he Füer un Flamm, un as denn uck noch bi "männlicher Vorname" "Hein" hinpass, kunn em nix mehr hooln. Man dorno gung dat nich mehr so licht.

"Hmmh ... wat schall denn "Ausstrahlung, Charme" ween? Damminochmolto, dat is je doch swoorer, as he dach hett." Hein kratz sick mit'n Stift an Kopp.

"Womit fangt dat denn an?" Nu woor Opa niescherie. Dat geev wull keen Krüüzwoordradel, dat he nich löst harr.

"Mit'n C". Hein kiek em groot an.

"Charisma!" schott dat ut Opa rut. Ober Hein weer dormit nich tofreedn.

"Dat kenn ick nich!" meen he füünsch. "Woher harr'ck dat denn weetn kunnt? Dat's doch wat to swoor för mi." Mit'n mol harr he keen Luss mehr un smiet de Stift in'e achterste Eek.

"Tja, so'n lütt Dreekääshoch kunn nu mol nie aans weeten. Un wat mooks du, wenn du nie weetst?"

"Denn froog ick no", meen Hein, un Opa nicköpp tofreedn. Dat swoore Woord "Charisma" is Hochdüütsch, un dorför givv dat gonnie so recht 'n Pangdang op Platt. Or doch? Harrn wi nich uck hier Minschn, de sick nie mit annere över een Kamm schern lött; de sick afheev un oft uck sülm gonnie weet, wat se anners mookt? Keeneen kunn seggn, worüm de eer Stimm sofort hört ward, wenn se blots de Munn opmookt, worüm een sick no sem ümkiekt, obglieks de gonnie veel Gewees um sick mookt, worüm jedneen se mit Respekt behannel un nix op se koom lött. Opa överlech 'n Momang un denn fung he an, de lütt Jung dat to verklookfiedeln.

"Weets, mien Jung", he nehm sick 'n Sluck Koffi, "de mehrsten Lüüd wüllt jümmers hööger schieten, as se de Mors hebbt. Ober Charisma, dat krich een nich, wenn he sick opbloos un düchti Larm um sick mookt. Un uck mutt dat nich een Minsch, dat kunn een Deert hemm - oder een Plant."

"`n Plant? Meenst 'n schmucke Roos in Goorn, or de Dörpseek, wo wi jümmers so gern op de Bank vör sitt?"

"Viellich uck de, ober dat mutt nich de schmuckste un uck nich de gröttste ween, ober doch hett'e wat, um dat een nich rumkummt. Un de Plant, de ick meen, dat is de Kastangboom an Enn vun'e Karkenstieg."

"Meenst de, vör de Bäckerie?"

"Justemang de. Dat mutt al so um de tachndi Johr her ween, dor harr een lütt Jung, viellich so in dien Öller, in Dörp Kastang sammelt un wull dormit speeln. Weets, domols, dor givv dat noch nie soveel klööri Speeltüüch as hüt, dor weer so'n glänzen Kastang al wat ganz besünners. Fief lütt Stöckers rin, veer Been, op een steeks as Kopp een lütt Kastang, un denn hess 'n Deert, dor kunns de ganze Dach mit speeln. Naja, un de Jung, de harr sien Dasch vull vun süß, söben glänzen, rotbruun Kastang.

As he sick de nochmol in Roh bekieken wull, full em een so'n knorzeliget Ding dormang op. De glänz nich so as de annern un weer uck wat lütter, ober he much se an mehrsten lieden. So dull, dat he de annern to'n Speeln an'e Sied lech un eersmol doröver nodink, dat he mit eer wat ganz besünners mookn will. So slender he dör't Dörp, wat domols noch nie veel grötter as 'n poor Hüüs um de Kark rum weer, bekiek sick nochmol de Kastang in de Hand un mit'nmol wuss he, wat to doon weer: Jüst dor, wo he stunn, vör de Bäckerie, schüffel he mit de Hann 'n Lock in de Eer un steek se dor rin. So gau, as sien Fööt dat tolooten, löppt he no Huus, füll een Ammel mit Woter, renn trüch un schütt de Ammel över de Steed ut.

Dat duer meis 'n Johr, as dor een lütt Stengel ut de Eer rutkiek, man blots mit een Knubben an, ut de een schmuck, fieffingri Kastangblatt rutkeem. Un obglieks vör de Bäckerie jümmers veel Bedriev weer, is nich een Minsch op düssen lütten Stengel pett. Wenn't mol drööger woor, denn gott de Jung de lütt Boom een Ammel Woter övern Kopp, un de dank em dat, indem he to een staatschn Boom ranwuss, nie jüss schmuck, ober heel eegen in Stamm un Blattwark.

De Tieden ännern sick, dat Dörp änner sick. Ut de Sandwech waard Koppsteenplaster, statt Peer un Woogen fohrt bald Audos lang de Strooten. De Hüüs ward umbuut, vergröttert, annere keem dorto. Blots de Kastang, de bliev dor as 'n Fels in de Brandung, se änner sick nie, un as de Footwech vör de Bäckerie buut warrn schall, stunn de Boom in Wech un schall afhaun warrn. Ober nee, wokeen uck jümmers in Dörp dat Seggn hett, de wies an, dat de Kastang blieven mutt un tonoot de Footwech umrum buut warrn mutt. So keem dat denn, dat de Wech dor een lütt Slenker mookt, un dat hüt, wo de Bäckersch in Summer sogor noch 'n Bank un een poor Disch un Stöhl för de Kundschapp opstellt, dat aans um düsse Kastang rumstellt ward.

Un as mool een Ast alltowied an dat Nooberhuus ranwuss un de eer Goorn in Schadden lich, dat se een Ass afsäägen wullt, harr de soveel Aarger mit de Gemeinde kreegen, dat he an Enn trücksteeken mutt. Hüttodoogs ward jedn Boom stutz un trechsneeden, ober noch nienich is een Ass vun düsse Kastangboom afseeg worrn."

Opa kiek op sien Enkel, de bie de letzten Wöör vun sien Geschich de Oogen tofulln weern. De sien Oogappels weern dull togang, as wenn he wild wat dröömt. Und dat dee he uck. Hein süch in Droom sien Opa as 'n Kind, dat de Kastang in'e Hand höllt. De harr een Gesich un een Munn, de de Jung anwies: Plant mi dorhin, hol mi een Ammel Woter. Un as dorut een Boom woor, dor harr de Stamm een Gesich kreegen un wies de Lüüd an: Mookt dütt, mookt dat, lot mien Ast tofreeden, hark mien doolfulln Blädders wech. Un de Lüüd? De kuschen, ohn dat se dorum wohr ward, dat de eer Doon gonnie ut eegen Andriev keem.

Sach weck Opa de Lütten op. "So, mien Jung, no goh man noch wat no buten, to'n Speeln. Un hier" - he drück em noch 'n blank Foffti- Pennstück in de Hand - "köff di dorför bien Bäcker 'n Ies".

Hein stratz los. De Kastang kunn he al vun wieden sehn. Schuu kiek he eer vun de Sied an un grött lies: "Moin", dat dat keen annern hörn kunnt. He köff sick sien Ies un slicker dat op de Bank vör de Kastang op. Un dat wunner em gonnie mehr, dat noch allerhand annere Lüüd vörbiekeem un de Boom respektvull 'n Gooden Dach wünschn, een vun Heins Klassnkamroodn keem mit'n Ammel Woter vörbi un gott dat över de knorzi Wuddel, een ooln Mann plück em 'n poor welke Blädder af. Nee uck, wat'n Charisma ...

13. Juni 2008